Yon gwo dekouvèt nan yon mask lò ansanm ak yon trezò nan artefact nan yon sit Laj Bwonz nan Lachin te pwodwi deba sou entènèt sou si te gen yon fwa etranje nan Lachin dè milye ane de sa.

Mask lò a, pètèt yon prèt mete ansanm ak plis pase 500 afè nan Sanxingdui, yon sit laj bwonz nan pwovens santral Sichuan, te vin pale nan Lachin depi nouvèl la te kase nan Samdi.

Mask la sanble ak dekouvèt anvan estati imen an kwiv, sepandan, karakteristik yo inimen ak etranje nan jwenn yo te deklanche espekilasyon yo ka fè pati yon ras etranje yo.

Nan repons televizyon CCTV eta a te rasanble, kèk te espekile ke mask figi an kwiv anvan yo te gen plis bagay an komen ak karaktè nan fim Avatar pase ak moun Chinwa.

"Èske sa vle di Sanxindui fè pati yon sivilizasyon etranje?" mande youn.

Sepandan, gen kèk jis mande si petèt jwenn yo te soti nan yon lòt sivilizasyon, tankou youn nan Mwayen Oryan an.

Direktè Enstiti Akeoloji nan Akademi Chinwa Syans Sosyal, Wang Wei, te rapid pou fèmen teyori etranje yo.

"Pa gen okenn chans pou Sanxingdui fè pati yon sivilizasyon etranje," li te di CCTV.

"Mas ki gen je lajè sa yo sanble ekzajere paske moun k ap fè yo vle imite aparans divinite yo. Yo pa ta dwe entèprete kòm aparans moun chak jou, "li te ajoute.

Direktè Mize Sanxingdui a, Lei Yu, te fè kòmantè menm jan an sou CCTV pi bonè ane sa a.

"Se te yon kilti rejyonal kolore, epandan ansanm ak lòt kilti Chinwa," li te di.

Lei te di ke li te kapab wè poukisa moun ta ka panse afèk yo te kite pa etranje. Fouyman anvan yo te jwenn yon baton an lò ak yon estati an kwiv ki gen fòm pye bwa kontrèman ak lòt ansyen artefacts Chinwa.

Men, Lei te di sa yo artefacts etranje-kap, byenke byen li te ye, sèlman konte kòm yon ti pòsyon nan koleksyon an antye Sanxingdui. Anpil lòt artefacts Sanxingdui ka fasil remonte nan yon sivilizasyon imen.

Sit Sanxingdui yo soti nan 2,800-1,100BC, epi li sou lis UNESCO nan sit eritaj mondyal tantativ. Sit la te dekouvri lajman nan ane 1980 yo ak ane 1990 yo.

Ekspè yo kwè zòn nan te yon fwa rete pa Shu a, yon ansyen sivilizasyon Chinwa.